* Ông Nguyễn Minh Khang (phó giám đốc NXB Giáo Dục):

Sách dịch phải chọn lựa rất kỹ

NXB Giáo dục hằng năm cũng có nhiều đầu sách dịch phải mua bản quyền của nước ngoài. Nhưng chúng tôi phải chọn lựa rất kỹ, sách dịch cung cấp cho bạn đọc Việt Nam nói chung và học sinh Việt Nam nói riêng phải có nội dung, hình ảnh không trái với quy định pháp luật và thuần phong mỹ tục Việt Nam, không nói sai về lịch sử, địa lý Việt Nam...

Trong hợp đồng mua bản quyền với nước ngoài, nếu thấy cần thiết chúng tôi cũng có thể trao đổi thỏa thuận với đối tác để điều chỉnh nội dung, hình ảnh phù hợp với đối tượng bạn đọc Việt Nam. Cụ thể, chúng tôi từng hợp tác với một số đối tác nước ngoài để phát hành sách tiếng Anh cho trẻ em Việt Nam, những hình ảnh phong cảnh, con người, trường học trong sách cũng được điều chỉnh phù hợp với học sinh Việt Nam.

Nếu chúng ta trao đổi kỹ thì đối tác cũng không cứng nhắc trong việc bắt ta phải in nguyên xi như bản gốc. Hơn nữa, nếu là sách dịch nguyên gốc thì bìa sách phải nói rõ nguồn gốc. Còn nếu là sách biên soạn dựa theo chương trình giáo dục Việt Nam thì không thể vẽ trường học treo cờ nước khác.

* ThS Nguyễn Thị Kim Thanh (nguyên trưởng phòng giáo dục mầm non Sở GD-ÐT TP.HCM):

Không thể chấp nhận

Việc này xảy ra có lẽ do khâu kiểm duyệt chưa cẩn thận và chặt chẽ. Nhưng dù vì lý do nào thì cũng không thể chấp nhận được. Trong chương trình giáo dục mầm non 5 tuổi, học sinh đã được học về đất nước, về lá cờ Việt Nam, rằng ngôi trường của em thì cắm cờ Tổ quốc Việt Nam. Lứa tuổi này rất nhạy cảm. Về mặt tâm lý, khi đứa trẻ được ăn một món ngon nào đó hồi nhỏ thì bé sẽ nhớ mãi đến khi lớn. Tương tự, những hình ảnh quen thuộc từ thời thơ ấu cũng sẽ in sâu trong trí nhớ.

Cuốn sách trên phải được chỉnh sửa cho đúng, cho trẻ em Việt Nam hiểu rằng: cờ Tổ quốc chỉ có một mà thôi. Những nội dung gì thuộc về đất nước, về Tổ quốc bắt buộc phải chính xác chứ không phải là chuyện cổ tích mà tưởng tượng, hư cấu.

Không chỉ cờ Trung Quốc, còn nhiều chuyện khác

(TTO) - Tiếp theo bài báo Sao cổng trường cắm cờ Trung Quốc?, bạn đọc đã chia sẻ thêm những tình huống mà mình gặp phải cũng với kiểu làm sách dễ dãi, cẩu thả tương tự.

Tranh xe cứu hoả dành cho bé tô màu với số cửu hoả 119 của Trung Quốc. - Ảnh: Thành Thơ

Nhiều trường hợp khác từ sách thiếu nhi được dịch từ sách Trung Quốc mà không kiểm soát kỹ nội dung cũng được nhiều bạn đọc - phụ huynh chia sẻ.

* Đọc qua bài "Sao cổng trường cắm cờ Trung Quốc?", tôi xin gửi tiếp một quyển sách khác của Nhà Xuất bản Thời Đại cũng có nội dung chủ yếu về Trung Quốc. Quyển sách này tôi mua vào năm 2012 ở một nhà sách tại Cần Thơ. Đó là quyển Bé tô màu nói về phương tiện giao thông. Quyển sách có 20 trang nội dung, trang 15 có hình xe cứu hoả nhưng trên xe lại có số 119. 119 có phải là số điện thoại của lực lượng phòng cháy chữa cháy ở Việt Nam?

Ngoài ra, trang 18 có hình "Chiếc phà" nhưng lại giống chiếc du thuyền 5 sao. Tôi ở Cần Thơ, đã từng đi rất nhiều phà (phà Cần Thơ, phà Mỹ Thuận, phà Rạch Miễu, phà Vàm Cống, phà Cổ Chiên,...) nhưng chưa thấy có chiếc phà nào đẹp đến vậy. Bên cạnh đó, việc sử dụng dấu câu (dấu chấm, dấu phẩy, dấu hai chấm,...) rất tùy tiện, thể hiện sự yếu kém trong ngữ pháp và cẩu thả của tác giả trong việc sử dụng các dấu này.

Nguyễn Thành Thơ (Phong Điền, TP Cần Thơ)

* Đọc bài "Sao cổng trường cắm cờ Trung Quốc?", tôi chợt nhớ chuyện xảy ra cách đây 3 năm, khi con tôi còn học lớp lá ở một trường mẫu giáo. Một hôm, lúc tôi đưa cháu tới trường, cô hiệu trưởng đến gặp tôi và giới thiệu có một bộ sách hay lắm gồm vẽ, luyện trí thông minh, giá 60.000đ.

Tôi đã mua bộ sách, một mặt sợ mất lòng cô, mặt khác nghĩ với giá đó mà có được bốn cuốn cho bé đọc thêm cũng không phải quá cao. (Trước đó, tất cả sách, truyện các con tôi đọc đều do tôi mua có chọn lọc, đọc qua để loại trừ nội dung không phù hợp với trẻ). Với bộ sách nhà trường kêu gọi mua ủng hộ này, tôi quên đọc trước cho đến khi trông thấy con xem một quyển sách vuông nhỏ khoảng 20x20 cm, màu sác sặc sỡ.

Càng đọc tôi càng tức giận. Trong sách hơn phân nửa nội dung là đề cập đến phong tục, tập quán của Trung Quốc, có các câu hỏi như "Sông nào dài nhất thế giới?", "Núi nào cao nhất thế giới?" và câu trả lời toàn là "...của/ ở Trung Quốc". Tôi phải giải thích cho bé, đây không phải là sách dành cho con, cho trẻ em Việt Nam. Dù con tôi còn bé không hẳn hiểu hết những gì tôi nói nhưng khi nghe giải thích, cháu rất sẵn sàng cho tôi xé và đốt bỏ.

Tôi giận nhà trường đã không xem kỹ nội dung sách, chỉ biết hưởng hoa hồng (?). Tôi giận những người làm sách. Phải chăng vì giá bản quyền quá rẻ mà ta cần phải dịch cho con cháu chúng ta những nội dung chủ ý đề cao (người, sự vật, hiện tượng...) của Trung Quốc đến vậy? Vai trò, trách nhiệm nhà quản lý, nhà xuất bản ở đâu để những sản phẩm như vậy lưu hành?

Ngô Thị Nhật Quỳ (nhatquy75@...)